انجمن روانپزشکی آمریکا به تازگی نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) را منتشر کرده است و به همراه آن، تشخیص جدیدی برای اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) ارائه شده است: DSM-5 OCD. این معیار جدید بر اساس تحقیقاتی است که طی چند سال گذشته انجام شده است و جایگزین معیارهای DSM-IV برای OCD می‌شود. بنابراین این برای کسانی که مبتلا به OCD هستند چه معنایی دارد؟ بیایید نگاه دقیق‌تری به DSM-5 OCD و چگونگی تأثیر آن بر شما یا یکی از آشنایانتان بیندازیم.

اختلال وسواس فکری عملی چیست؟

اختلال وسواس فکری عملی یک اختلال روانی است که با وسواس‌ها و/یا اجبارها مشخص می‌شود. وسواس‌ها افکار، امیال یا تصاویر تکراری و مداومی هستند که مزاحم هستند و باعث پریشانی یا اضطراب می‌شوند. اجبارها رفتارهای تکراری هستند که فرد احساس می‌کند مجبور به انجام آنها است تا اضطراب ناشی از وسواس‌ها را تسکین دهد. اختلال وسواس فکری عملی می‌تواند یک بیماری ناتوان‌کننده باشد که در توانایی فرد در عملکرد روزمره اختلال ایجاد می‌کند.

معیارهای جدید DSM-V برای اختلال وسواس فکری-عملی چیست؟

معیارهای DSM-V برای اختلال وسواس فکری-عملی به شرح زیر است:

• الف. وجود وسواس، اجبار یا هر دو: وسواس‌ها افکار، امیال یا تصاویر مکرر و مداومی هستند که مزاحم هستند و باعث پریشانی یا اضطراب می‌شوند. اجبارها رفتارها یا اعمال ذهنی تکراری هستند که فرد احساس می‌کند مجبور به انجام آنها برای تسکین اضطراب ناشی از وسواس‌ها است.
• ب. فرد تلاش می‌کند وسواس‌ها یا اجبارها را نادیده بگیرد یا سرکوب کند یا آنها را با فکر یا عمل دیگری (یعنی با انجام یک اجبار) خنثی کند.
• ج. وسواس‌ها یا اجبارها وقت‌گیر هستند (بیش از یک ساعت در روز طول می‌کشند) یا باعث پریشانی یا اختلال بالینی قابل توجه در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر زمینه‌های مهم می‌شوند.
• د. این اختلال ناشی از اثرات فیزیولوژیکی یک ماده (مثلاً مواد مخدر مورد سوءمصرف، دارو) یا یک بیماری پزشکی دیگر (مثلاً ضربه به سر) نیست.
• ه. این اختلال با وجود یک اختلال روانی دیگر (مثلاً اختلال وحشت‌زدگی همراه با گذرهراسی، اختلال اضطراب جدایی، اختلال بدشکلی بدن، تریکوتیلومانیا [کندن مو]، اختلال کندن پوست، اختلال احتکار، اختلال طیف اوتیسم، اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی) بهتر توجیه نمی‌شود.

معیارهای جدید DSM-V برای افراد مبتلا به OCD چه معنایی دارد؟

معیارهای جدید DSM-V برای OCD به این معنی است که تشخیص اکنون دقیق‌تر است. این معیار بر اساس تحقیقاتی است که طی چند سال گذشته انجام شده است. این معیار جدید جایگزین معیارهای DSM-IV برای OCD خواهد شد. معیارهای جدید DSM-V برای OCD دقیق‌تر هستند و مستلزم آن هستند که فرد وسواس‌ها و/یا اجبارهایی داشته باشد که وقت‌گیر باشند و همچنین باعث پریشانی یا اختلال در زندگی روزمره او شوند. معیارهای جدید DSM-V همچنین مستلزم آن است که وسواس‌ها و/یا اجبارها ناشی از بیماری پزشکی دیگری نباشند.

درمان وسواس

اولین قدم برای درمان، مراجعه به پزشک یا متخصص سلامت روان برای تشخیص است. پس از تشخیص، پزشک احتمالاً ترکیبی از دارو و درمان را توصیه می‌کند.

دارو

اگر شما یا کسی که می‌شناسید مبتلا به وسواس هستید، گزینه‌های درمانی موجود است. درمان وسواس اغلب شامل ترکیبی از دارو و درمان است. داروهایی که وسواس را درمان می‌کنند شامل داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب و همچنین داروهای ضد روان پریشی هستند.

توجه: پیگیری با پزشک برای نظارت بر اثربخشی، عوارض جانبی و مزایای دارو مهم است.

درمان

تکنیک‌های مورد استفاده برای درمان اختلال وسواس فکری عملی عبارتند از:

درمان شناختی-رفتاری نوعی درمان است که بر تغییر افکار و رفتارهایی که با وسواس و همچنین اجبار مرتبط هستند، تمرکز دارد.

مواجهه و پیشگیری از پاسخ نوعی درمان است که شامل قرار دادن فرد در معرض افکار، اشیاء یا موقعیت‌هایی است که باعث ایجاد وسواس فکری عملی او می‌شوند و سپس به او آموزش می‌دهد که چگونه از درگیر شدن در وسواس‌های عملی جلوگیری کند.

درمان پذیرش و تعهد نوعی درمان است که به فرد کمک می‌کند تا افکار و احساسات خود را بدون تلاش بیشتر برای تغییر آنها بپذیرد.

درمان روان‌پویشی نوعی درمان است که بر کمک به فرد برای درک افکار و احساسات ناخودآگاه خود تمرکز دارد.

درمان مبتنی بر خانواده نوعی درمان است که خانواده را در فرآیند درمان درگیر می‌کند.

درمان گروهی نوعی درمان است که شامل ملاقات فرد با گروهی از افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی است.

درمان اختلال وسواس فکری-عملی اغلب شامل ترکیبی از دارو و روان‌درمانی و همچنین هر یک از آنها می‌شود. اگر شما یا کسی که می‌شناسید مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی است، گزینه‌های درمانی موجود است.

نتیجه‌گیری

اگر شما یا کسی که می‌شناسید مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی است، لطفاً به دنبال درمان باشید. در مورد گزینه‌های درمانی با پزشک یا متخصص سلامت روان خود صحبت کنید. منابع زیادی برای کمک به افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی برای داشتن زندگی شاد و سالم در دسترس است. مانترا کر (Mantra Care) کمک‌های سلامت روان قابل دسترس و مقرون به صرفه‌ای را از سراسر جهان ارائه می‌دهد.

اگر وسواس‌های فکری و عملی فقط در موضوعات خاصی ظاهر شوند و زمان‌بر نباشند، ممکن است فرد به یکی از اختلالات مرتبط با OCD دچار باشد، اما نه لزوماً اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) کامل. بر اساس DSM-5، برخی از اختلالات مشابه شامل موارد زیر هستند:

1. اختلال وسواس فکری-عملی با بینش خوب یا ضعیف
   • برخی افراد فقط در موقعیت‌های خاص وسواس دارند، اما شدت آن به حدی نیست که زندگی روزمره‌شان را مختل کند.
2. اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
   • اگر فرد در مورد یک موضوع خاص نگرانی شدید و مداوم داشته باشد، اما بدون رفتارهای وسواسی، ممکن است به اضطراب فراگیر مبتلا باشد.
3. اختلال شخصیت وسواسی-جبری (OCPD)
   • این اختلال شامل الگوهای شخصیتی سخت‌گیرانه و نیاز به کنترل بیش از حد در برخی زمینه‌ها است، اما برخلاف OCD، فرد معمولاً این رفتارها را منطقی می‌داند.
4. اختلال اضطراب اجتماعی یا فوبیا خاص
   • اگر وسواس فقط در موقعیت‌های اجتماعی یا در مواجهه با یک محرک خاص رخ دهد، ممکن است فرد به اضطراب اجتماعی یا فوبیا خاص مبتلا باشد.

برای تشخیص دقیق، ارزیابی تخصصی توسط روانشناس یا روانپزشک ضروری است.

برگرفته ار:

Scrupulosity: What It Is, And How To Recognize It